Wie een stichting wil misbruiken voor criminele doeleinden heeft het tegenwoordig een stuk lastiger dan voorheen. Dit is het resultaat van het project Malafide Stichtingen. Door de combinatie van gemeenschappelijke bewustwording en een pakket aan maatregelen zijn de samenwerkende partners van het Financieel Expertise Centrum (FEC) en een aantal op dit project aangesloten publieke en private partijen elk vanuit hun eigen positie beter in staat om malafide stichtingen van bonafide stichtingen te onderscheiden.
Deze maatregelen bestaan onder andere uit het toepassen van specifieke indicatoren en ‘red flags’ in processen zodat malafide stichtingen beter gesignaleerd kunnen worden, het verspreiden van een draaiboek en handboeken om de kennis over (de aanpak van) malafide stichtingen te bevorderen en het opwerpen van barrières. Zo zijn er barrières ingebouwd bij de deelnemende organisaties om het misbruik van stichtingen als dekmantel voor het witwassen van uit criminele activiteiten verkregen vermogen tegen te gaan. Maar ook als vehikel voor belasting-, acquisitie-, en faillissementsfraude en om fraude met overheidsgelden of ideologische criminaliteit te voorkomen dan wel te beperken. Door het kennisdelen zullen nieuwe signalen die duiden op misbruik van rechtspersonen ook sneller worden opgepikt, onderzocht en in het kennisnetwerk gedeeld – waardoor die minder makkelijk kunnen uitgroeien tot grootschalig gebruik.
De gebruikte methode tijdens het project Malafide Stichtingen van het FEC is beproefd. In plaats van traditioneel de criminaliteitsvorm aan te pakken richtte het project zich op het specifieke gereedschap van de crimineel. Het doel was om het gebruik van dit gereedschap zo lastig mogelijk te maken. Het project kan als voorbeeld dienen voor een soortgelijke aanpak van instrumenten in de criminele gereedschapskist ook voor andere vormen van criminaliteit. Een veelheid van de genomen maatregelen heeft betrekking op het kwaliteitsniveau van de informatie in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel (KvK). Daarnaast is bewustwording en kennisdeling in de keten van belang en vergroot. Ook is de civielrechtelijke toezichttaak van het Openbaar Ministerie een krachtig middel dat zij nog meer kan inzetten. Ten behoeve van dit project heeft het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV) in opdracht van het Ministerie van Justitie en Veiligheid het kennisdocument Malafide stichtingen samengesteld. Dit kennisdocument is aanvullend op het reeds eerder opgestelde barrièremodel.
De deelnemende organisaties aan het project Malafide Stichtingen waren: het Openbaar Ministerie, Rabobank, Volksbank, ING, ABN AMRO, Belastingdienst, FIU-Nederland, FIOD, Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie, KvK, Bureau Financieel Toezicht, Anti Money Laundering Centre, Dienst Justis, CCV, gemeente Amsterdam, Ministerie van Justitie en Veiligheid en Politie. Namens die laatste partij was Menno Helvensteijn de projectleider.
Binnen het FEC wordt door de FEC-partners gezamenlijk projecten uitgevoerd op uiteenlopende thema’s/fenomenen met als doel het opleveren van concrete, operationeel bruikbare resultaten. Als één overheid werken vele experts vanuit de verschillende FEC-partners samen in diverse projectgroepen. Dit gebeurt ook in de publiek-private samenwerking (FEC PPS) om de poortwachters te versterken.
Partners
